Vitamine D

Wat is vitamine D?

Vitamine D is een vetoplosbare vitamine en anders dan de meeste vitamines. Waarom? Omdat vitamine D één van de weinige vitamines is die het menselijk lichaam zelf kan aanmaken. Verder lijkt vitamine D qua functie in het menselijk lichaam meer op een hormoon dan op een vitamine.

De belangrijkste vormen van vitamine D zijn:

• Vitamine D₂ (ook wel ergocalciferol genoemd)
• Vitamine D₃ (ook wel cholecalciferol genoemd). Dit is de meest gangbare vorm van vitamine D en wordt in alle voedingssupplementen van Davitamon gebruikt.

Vitamine D₂ (ergocalciferol)

Vitamine D₂, ook wel ergocalciferol genoemd, is de plantaardige vorm van vitamine D en wordt onder andere gevormd in bepaalde schimmels en paddenstoelen. Vitamine D₂ kan niet door het menselijk lichaam worden aangemaakt en is effectiever in sommige diersoorten (zoals bijvoorbeeld ratten).

Vitamine D₃ (cholecalciferol)

Vitamine D₃, ook wel cholecalciferol genoemd, is de dierlijke vorm van vitamine D. De voornaamste bron van vitamine D is zonlicht: vitamine D₃ in het menselijk lichaam in de huid onder invloed van ultraviolet licht (het licht van de zon) aangemaakt worden. Maar zoals de vorm doet vermoeden bevindt vitamine D₃ zich ook in voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong (zoals bijvoorbeeld vette vis). Vitamine D₃ is de meest gangbare vorm van vitamine D en wordt in alle Davitamon voedingssupplementen gebruikt.

Vermoeden van een vitamine D-tekort? Raadpleeg de huisarts!

Twijfel je of je voldoende vitamine D binnenkrijgt? Raadpleeg je huisarts bij het vermoeden van een vitamine D-tekort. De arts kan vitamine D prikken en het juiste advies geven.

Waar is vitamine D goed voor?

Wat doet vitamine D precies? Vitamine D heeft een aantal belangrijke functies in het lichaam:

• Draagt bij aan de normale opname van calcium en fosfor in het lichaam
• Is samen met calcium en fosfor van belang voor sterke botten en tanden
• Is goed voor de spierfunctie
• Heeft positieve invloed op het immuunsysteem (en dus de weerstand van je lichaam)
• Betrokken bij celdeling

Vitamine D en opname van calcium en fosfor

Vitamine D ondersteunt de normale opname van calcium en fosfor uit voeding. Daarnaast is vitamine D van belang voor de opname van calcium, wat van belang is voor het behoud van sterke botten, tanden en spieren.

Vitamine D draagt bij aan sterke botten en en tanden

Calcium en fosfor zijn de bouwstoffen voor botten en tanden. Vitamine D speelt een rol bij de opname van calcium en fosfor. Vitamine D (in de vorm van calcitriol) verhoogt de opname van calcium in de botten.

Vitamine D en spieren

De actieve vorm van vitamine D (calcitriol) is goed voor de spieren. Vitamine D houdt de spieren en botten sterk.

Vitamine D en het immuunsysteem

Vitamine D heeft een positieve invloed op het immuunsysteem (oftewel de weerstand).

Hoeveel vitamine D heb je per dag nodig?

Een veel gestelde vraag is hoeveel vitamine D je per dag nodig hebt. De referentie inname (RI) vitamine D die geadviseerd wordt door de gezondheidsraad is 5 microgram (mcg). Deze aanbevolen hoeveelheden gelden voor de ‘gemiddelde’ bevolking. Groepen met een verhoogde behoefte aan vitamine D kunnen dit aanvullen met een voedingssupplement.

Als je vitamine D neemt, zorg dan voor een veilige hoeveelheid. De Gezondheidsraad houdt bij voedingssupplementen de volgende veilige maximale dagdoseringen aan:

• Voor kinderen tot 1 jaar is de veilige bovengrens van vitamine D 15 microgram (mcg) per dag.
• Voor kinderen van 1 t/m 10 jaar is de veilige bovengrens van vitamine D 20 microgram (mcg) per dag.
• Voor kinderen vanaf 11 jaar en volwassenen is de veilige bovengrens van vitamine D 75 microgram (mcg) per dag.

Wanneer heb je extra vitamine D nodig?

Vitamine D heeft een belangrijke functie in het menselijk lichaam. Daarom is het belangrijk om het hele jaar door voldoende vitamine D binnen te krijgen.

Wanneer heb je extra vitamine D nodig? Voor verschillende groepen wordt extra vitamine D aanbevolen:

• Baby’s en kinderen vanaf dag 8 tot 4 jaar
• Vrouwen tijdens de zwangerschap
• Vrouwen vanaf 50 jaar en mannen vanaf 70 jaar
• Mensen die onvoldoende buiten komen (tussen 11-15 uur) of een donkere huidskleur hebben

Voor deze groepen geldt het advies van de gezondheidsraad om elke dag 10 microgram vitamine D te slikken. Voor mannen en vrouwen boven de 70 jaar is dat zelfs 20 microgram per dag.

Bekijk hieronder het advies van de Gezondheidsraad.

Wanneer extra vitamine D nodig?

Vitamine D Test

Heeft je baby, kind of heb jij zelf een verhoogde vitamine D-behoefte? Doe dan nu de vitamine D test!

Doe de test

Waar zit vitamine D in?

We maken ongeveer 2/3e van de aanbevolen hoeveelheid vitamine D per dag aan door de zon. Vitamine D₃ (cholecalciferol) wordt in de huid aangemaakt onder invloed van daglicht (UV-stralen). Als de zon op de huid schijnt, is de aanmaak het hoogst, maar ook bij bewolkt weer is er voldoende licht voor de aanmaak van vitamine D. Er is naast voldoende licht is ook voldoende onbedekt huidoppervlak nodig.

Zonlicht is dus de voornaamste bron van vitamine D₃. Waar zit vitamine D nog meer in?

De overige 1/3e van de aanbevolen hoeveelheid vitamine D per dag halen we uit voeding. De beste voedingsbron voor vitamine D is vette vis zoals zalm of makreel. Eieren bevatten redelijk wat vitamine D; halvarine, margarine en melk nauwelijks. Aan deze producten is weinig vitamine D toegevoegd. Ook vlees bevat nauwelijks vitamine D.

Bekijk de tabel hieronder voor een uitgebreid overzicht van producten die vitamine D bevatten.

Waar zit vitamine D in? Overzicht van voedingsbronnen

Aantal RI μg is per dag, waarbij 10 μg en 20 μg de % waarden zijn voor groepen met een verhoogde vitamine D-behoefte.

Kom je (te) weinig buiten of eet je (bijna) geen vis? Overweeg dan een voedingssupplement met vitamine D.

Vitamine D voor veganisten

Vitamine D₃ is van dierlijke oorsprong. Voor veganisten is het daarom lastiger om aan voldoende vitamine D uit voeding te komen. Een speciaal geval van een vitamine D-voedingsbron is de paddenstoel. In paddenstoelen is ergosterol aanwezig. Dit stofje kan onder invloed van UV-licht omgezet worden in vitamine D₂. Paddenstoelen die in het wild geoogst zijn kunnen vooral voor veganisten een goede bron van vitamine D zijn, omdat dit de enige niet-dierlijke bron van vitamine D is.

Vitamine D-supplementen en innamevorm

Het is verstandig om een vitamine D-supplement te nemen bij een verhoogde vitamine D-behoefte voor jezelf of voor je baby/kind. Er zijn meerdere innamevormen voor vitamine D-supplementen: vitamine D-tabletten, vitamine D-druppels, vitamine D-capsules en vitamine D-drinkflesjes.

Vitamine D-druppels

Vitamine D-druppels zijn een vloeibare innamevorm en geschikt voor baby’s en kinderen die nog moeten leren kauwen of voor volwassenen die het prettig vinden om vitamine D door hun voeding heen te mengen of moeite hebben met kauwen of zuigen. Vitamine D-druppels zijn verkrijgbaar in een neutrale, geur- en smaakloze versie (Vitamine D Olie). Voor sommige kinderen is er een vitamine D-variant op waterbasis versie met lichte anijssmaak (Vitamine D Aquosum). Sommige kindjes verdragen de in olie opgeloste vitamines minder goed, waarbij er voor Aquosum gekozen kan worden. Hiernaast is er nog een multivitaminen variant met extra vitamine D voor kinderen vanaf 1 jaar (Junior 1+ Vloeibare Vitamines).

Vitamine D-tabletten

Vitamine D-tabletten zijn geschikt voor kinderen vanaf 2 jaar en volwassenen (Vitamine D voor volwassenen) zijn er in verschillende innamevormen: kauwtabletten, smelttabletten, gummies, bruistabletten of dragees.

Vitamine D-capsules

Vitamine D-capsules (bijvoorbeeld Compleet Weerstand plus Omega-3 Visolie) bevatten naast vitamine D ook omega-3 visolie.

Vitamine D en multivitamines

Omdat vitamine D zo’n belangrijke vitamine is voor ons lichaam, heeft Davitamon in haar meeste multivitamines ook vitamine D toegevoegd (bijvoorbeeld Compleet Weerstand met vitamine D3). Zo kun je gedurende het hele jaar en in iedere levensfase je voeding aanvullen met vitamine D.